Gegevensmanagement: verschil tussen versies

Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
 
(141 tussenliggende versies door 3 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
{{Community
{{Community
|Oproep=Heb je vragen of wil je meedenken over Gegevensmanagement, meld je dan aan bij [mailto:r.vandenberg@hetwaterschapshuis.nl Roel van den Berg].
|IntroPlattegrond=De weg naar data governance is binnen de WILMA vertaald naar de onderstaande metrokaart.  
|Inleiding='''Wat is gegevensmanagement?'''


Gegevensmanagement betreft het integraal en beheerst verwerken van gegevens in een organisatie. Zowel op strategisch tactisch als operationeel niveau met als doel de gewenste kwaliteit en beschikbaarheid te realiseren. Het is van toepassing voor het primaire proces en de ondersteunende processen en het werkt voor interne evenals externe afnemers.
[[Bestand:SpoorkaartGM_09.png|800px]]
'''Waarom gegevensmanagement?'''


Het belang van droge voeten, schoon en voldoende water geldt voor ons allemaal; nu en in de toekomst. Het klimaat verandert snel, evenals de omgeving (toenemende digitalisering). Compliancy (o.a. voldoen aan de wet-en regelgeving) en efficiënt omgaan met data, spelen daarbij een cruciale rol en vragen om data gedreven werken.


Voor waterschappen is het van groot belang dat het permanent beschikt over alle gegevens die het nodig heeft om hierop in te spelen, adaptief te handelen en optimaal te functioneren. Gegevens dienen hierbij als grondstof voor informatievoorziening.
De routes naar de verschillende stations zijn verder uitgewerkt in de onderstaande PDCA-cyclus.  PDCA staat voor (1)Plan, (2)Do, (3)Check en (4)Act. Deze stappen vormen samen de PDCA-cyclus die door Deming is bedacht:


Om die reden vraagt WILMA Online aandacht voor het onderwerp gegevensmanagement.
#1. '''Plan''' gaat over de visie en het vaststellen van beleid met duidelijke doelen;
#2. '''Do''' gaat over het uitvoeren van dat beleid;
#3. '''Check''' betreft het evalueren van dit beleid, en;
#4. '''Act''' is bedoeld om bij te sturen middels de acties die uit de evaluatie volgen.  


'''Gegevens als bedrijfsmiddel'''


De toenemende digitalisering is van invloed op de bedrijfsprocessen van de waterschappen. Om mee te bewegen in deze dynamiek is goed georganiseerd gegevensmanagement voor de waterschappen van essentieel belang.  
''Deze plaat is tot stand gekomen op basis van best practices en nog onder bewerking. Door te klikken op een knop in de plaat wordt een verdere uitwerking van dit onderwerp getoond.''
|Imagemap=Bestand:Factsheet_gegevensmanagement_27-09-2022.png{{!}}1150px


Gegevens vormen de bouwstenen voor de vertaling van informatie naar kennis. Kennis is nodig voor de sturing, beheersing en dienstverlening
rect 77 298 299 371 [[Visie]]
van de waterschappen om zodoende succesvol en goed geïnformeerd te kunnen inspelen op interne en externe vraagstukken.
rect 78 389 298 464 [[Doel]]
rect 80 475 302 549 [[Bedrijfsstrategie]]
rect 83 566 299 630 [[Organisatie Gegevensmanagement]]
rect 381 298 598 365 [[Datafundament]]
rect 378 376 598 435 [[Processen]]
rect 379 445 603 496 [[Datadomeinen]]
rect 376 517 603 566 [[Databronnen]]
rect 379 584 600 634 [[Kwaliteitseisen Gegevensmanagement]]
rect 685 301 904 373 [[Archiefbeheer Gegevensmanagement]]
rect 685 394 904 461 [[Naleving rollen]]
rect 688 475 909 555 [[Naleving kwaliteitseisen]]
rect 986 298 1198 624 [[Corrigerende maatregelen]]


'''Kwaliteit van gegevens'''
desc bottom-left
|Introductie=De waterschappen hebben in overeenstemming met het [https://www.uvw.nl/publicatie/digikompas-waterschappen/ Digikompas] en de [https://www.uvw.nl/publicatie/baseline-basis-op-orde/ Baseline Basis op Orde], een gezamenlijke ambitie rondom het delen van data geformuleerd:


Het kwalitatief en kwantitatief beheersbaar houden van gegevens is hierbij een randvoorwaarde. Gegevens van waterschappen zijn actueel, betrouwbaar en volledig.
# Als waterschappen werken we samen aan het delen van data, zodat we binnen een termijn van 5 tot 7 jaar onze ambities gerealiseerd hebben.
# Als waterschappen willen wij de relevante waterschapsgegevens beschikbaar stellen, zodanig dat wij volledig en efficiënt voldoen aan wettelijke verplichtingen en bestuurlijke afspraken.
#Als waterschappen stellen wij relevante gegevens als open data beschikbaar zodat klant-vragen die niet voortkomen uit wettelijke verplichtingen of bestuurlijke afspraken zoveel mogelijk op basis hiervan kunnen worden beantwoord. Klantvragen die extra inspanning of aanvullende gegevens vragen, zullen per geval beoordeeld worden op noodzaak en impact.
#Als waterschappen staan wij borg voor de kwaliteit van de beschikbaar gestelde gegevens (actueel, betrouwbaar en compleet) zodat vragen die een landelijk of waterschapsgrensoverschrijdend beeld vragen juist beantwoord kunnen worden en wij er als waterschappen ook gerust gebruik van kunnen maken.
#Als waterschappen streven wij naar de situatie dat de relevante gegevens die we extern beschikbaar stellen gelijk of direct afgeleid zijn van gegevens die in de eigen processen gebruikt worden zodat we als overheid transparant opereren.
# Als waterschappen willen wij onze bijdrage leveren aan de realisatie van de landelijke digitaliseringsopgave, door bij belangrijke ontwikkelingen samen met collega overheden en ketenpartners de digitalisering en ketenintegratie vorm te geven. We houden minimaal gelijke tred met onze collega-overheden en ketenpartners.


Om het uitwisselen met en hergebruik van gegevens door ketenpartners en andere hergebruikers mogelijk te maken, is het ontwikkelen van standaarden en werken onder architectuur van essentieel belang. Zo kunnen waterschappen sturing geven aan de manier waarop ze gegevens uitwisselen. 


Waterschappen zijn in staat zijn om op een flexibele, veilige en transparante wijze hun gegevens integraal beschikbaar te stellen. Daarbij stellen zij de data actief beschikbaar volgens de FAIR-principes (Findable, Accessible, Interoperable, Reusable).  
Om te helpen deze ambitie te realiseren is vanuit het programma Datastromen van Het Waterschapshuis een [[Media:Houtskoolschets_Data_Delen.pdf|Houtskoolschets]] gemaakt waarin de na te streven architectuur beschreven is.


Open(-baar) gemaakte data ontsluiten waterschappen ook via een gemeenschappelijk platform. Daarbij dienen de waterschappen verantwoord om te gaan met de kosten van het gegevensmanagement.
Momenteel word er gewerkt aan een verder uitwerking van deze houtskoolschets. Dit heeft onder andere geleid tot een document waarin  [[Media:Project_Start_Architectuur.pdf|Principes voor het informatiestelsel van de waterschappen]] worden voorgesteld.
 
'''Dezelfde taal'''
 
De betekenis die de overheid toekent aan de woorden en gegevens die relevant zijn bij zijn dienstverlening moet duidelijk zijn. Als je met elkaar praat, moet je er van uit kunnen gaan dat je hetzelfde bedoelt met hetzelfde woord. Hierbij zijn gegevenswoordenboeken en standaarden van belang. Ook als digitale systemen gegevens uitwisselen, is een gedeelde betekenis noodzakelijk. Zo kun je de informatie hergebruiken in je eigen bedrijfsprocessen. In een specifieke context, zoals een domein of een proces, kunnen begrippen echter een specifieke betekenis hebben.
|Beheerders=[mailto:a.langenacker@hetwaterschapshuis.nl Anita Langenacker] a.i.
|Facilitator=[mailto:r.vandenberg@hetwaterschapshuis.nl Roel van den Berg]
|Leden=o.a.
* Jan Bij de Vaate, Waterschap Scheldestromen
* Roland van de Boel, Het Waterschapshuis
* Janneke Feenstra, Wetterskip Fryslân
* Paul de Frankrijker, Unie van Waterschappen
* Kier van Gijssel, Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier
* Liesbeth van der Lee, Het Waterschapshuis
* John Maaskant, Informatiehuis Water
* Richard Smilda, Waterschap Hunze en Aa's
* Sjef Wierink, Waterschap Valei en Veluwe
|Vergaderfrequentie=Iedere zeven weken
|Vergaderdata=di 24 maart
* di 12 mei
* di 30 juni
}}
{{PaginaBijCommunity
|Pagina=Definities Gegevensbeheer, Gegevensmanagement en Data delen
|Toelichting=Wat verstaan we waaronder? De verschillende begrippen worden gedefinieerd.
}}
{{PaginaBijCommunity
|Pagina=Gegevensmanagement in de vorm van een piramide
|Toelichting=De missie, visie, kernwaarden, doelen en strategie van gegevensmanagement worden hier benoemd.
}}
{{PaginaBijCommunity
|Pagina=Voorbeeld Gegevensmanagement programma Data stromen; van strategisch naar operationeel
|Toelichting=Voorbeeld van een schematische weergave van gegevensmanagement voor een programma.
}}
{{PaginaBijCommunity
|Pagina=Ambitie waterschappen Gegevensmanagement en Data delen
|Toelichting=Vind hier informatie over Digikompas, Baseline Basis op Orde, Houtskoolschets Data Delen en Principes voor het informatiestelsel van de waterschappen.
}}
}}
{{PaginaBijCommunity
{{Publicatie
|Pagina=Factsheet Gegevensmanagement
|Publicatie=Publiceren
|Toelichting=De basis van gegevensmanagement.
|Redactiestatus=24 nov eruit verslag erin
}}
}}

Huidige versie van 11 sep 2023 om 09:15


De weg naar data governance is binnen de WILMA vertaald naar de onderstaande metrokaart.

SpoorkaartGM 09.png


De routes naar de verschillende stations zijn verder uitgewerkt in de onderstaande PDCA-cyclus. PDCA staat voor (1)Plan, (2)Do, (3)Check en (4)Act. Deze stappen vormen samen de PDCA-cyclus die door Deming is bedacht:

  1. 1. Plan gaat over de visie en het vaststellen van beleid met duidelijke doelen;
  2. 2. Do gaat over het uitvoeren van dat beleid;
  3. 3. Check betreft het evalueren van dit beleid, en;
  4. 4. Act is bedoeld om bij te sturen middels de acties die uit de evaluatie volgen.


Deze plaat is tot stand gekomen op basis van best practices en nog onder bewerking. Door te klikken op een knop in de plaat wordt een verdere uitwerking van dit onderwerp getoond.

VisieDoelBedrijfsstrategieOrganisatie GegevensmanagementDatafundamentProcessenDatadomeinenDatabronnenKwaliteitseisen GegevensmanagementArchiefbeheer GegevensmanagementNaleving rollenNaleving kwaliteitseisenCorrigerende maatregelenFactsheet gegevensmanagement 27-09-2022.png
Over deze afbeelding


De waterschappen hebben in overeenstemming met het Digikompas en de Baseline Basis op Orde, een gezamenlijke ambitie rondom het delen van data geformuleerd:

  1. Als waterschappen werken we samen aan het delen van data, zodat we binnen een termijn van 5 tot 7 jaar onze ambities gerealiseerd hebben.
  2. Als waterschappen willen wij de relevante waterschapsgegevens beschikbaar stellen, zodanig dat wij volledig en efficiënt voldoen aan wettelijke verplichtingen en bestuurlijke afspraken.
  3. Als waterschappen stellen wij relevante gegevens als open data beschikbaar zodat klant-vragen die niet voortkomen uit wettelijke verplichtingen of bestuurlijke afspraken zoveel mogelijk op basis hiervan kunnen worden beantwoord. Klantvragen die extra inspanning of aanvullende gegevens vragen, zullen per geval beoordeeld worden op noodzaak en impact.
  4. Als waterschappen staan wij borg voor de kwaliteit van de beschikbaar gestelde gegevens (actueel, betrouwbaar en compleet) zodat vragen die een landelijk of waterschapsgrensoverschrijdend beeld vragen juist beantwoord kunnen worden en wij er als waterschappen ook gerust gebruik van kunnen maken.
  5. Als waterschappen streven wij naar de situatie dat de relevante gegevens die we extern beschikbaar stellen gelijk of direct afgeleid zijn van gegevens die in de eigen processen gebruikt worden zodat we als overheid transparant opereren.
  6. Als waterschappen willen wij onze bijdrage leveren aan de realisatie van de landelijke digitaliseringsopgave, door bij belangrijke ontwikkelingen samen met collega overheden en ketenpartners de digitalisering en ketenintegratie vorm te geven. We houden minimaal gelijke tred met onze collega-overheden en ketenpartners.


Om te helpen deze ambitie te realiseren is vanuit het programma Datastromen van Het Waterschapshuis een Houtskoolschets gemaakt waarin de na te streven architectuur beschreven is.

Momenteel word er gewerkt aan een verder uitwerking van deze houtskoolschets. Dit heeft onder andere geleid tot een document waarin Principes voor het informatiestelsel van de waterschappen worden voorgesteld.