Gegevensmanagement

Introductie[bewerken]

De waterschappen hebben in overeenstemming met het Digikompas en de Baseline Basis op Orde, een gezamenlijke ambitie rondom het delen van data geformuleerd:

Als waterschappen werken we samen aan het delen van data, zodat we binnen een termijn van 5 tot 7 jaar onze ambities gerealiseerd hebben.
Als waterschappen willen wij de relevante waterschapsgegevens beschikbaar stellen, zodanig dat wij volledig en efficiënt voldoen aan wettelijke verplichtingen en bestuurlijke afspraken.
Als waterschappen stellen wij relevante gegevens als open data beschikbaar zodat klant-vragen die niet voortkomen uit wettelijke verplichtingen of bestuurlijke afspraken zoveel mogelijk op basis hiervan kunnen worden beantwoord. Klantvragen die extra inspanning of aanvullende gegevens vragen, zullen per geval beoordeeld worden op noodzaak en impact.
Als waterschappen staan wij borg voor de kwaliteit van de beschikbaar gestelde gegevens (actueel, betrouwbaar en compleet) zodat vragen die een landelijk of waterschapsgrensoverschrijdend beeld vragen juist beantwoord kunnen worden en wij er als waterschappen ook gerust gebruik van kunnen maken.
Als waterschappen streven wij naar de situatie dat de relevante gegevens die we extern beschikbaar stellen gelijk of direct afgeleid zijn van gegevens die in de eigen processen gebruikt worden zodat we als overheid transparant opereren.
Als waterschappen willen wij onze bijdrage leveren aan de realisatie van de landelijke digitaliseringsopgave, door bij belangrijke ontwikkelingen samen met collega overheden en ketenpartners de digitalisering en ketenintegratie vorm te geven. We houden minimaal gelijke tred met onze collega-overheden en ketenpartners.

In het verleden bevatte WILMA een zeer gedetailleerde uitwerking van gegevensmanagement. Op deze pagina staat de content die gerelateerd is aan het model van de referentie architectuur. De overige informatie is terug te vinden op de sharepointomgeving van de CoPWA

Principes[bewerken]

De gegevensmanagementfunctie van waterschappen dient zodanig ingericht te zijn dat optimale kwaliteit van dienstverlening aan burger, bedrijf, instelling, andere overheden én afnemers wordt geboden. Dit wordt onder andere bereikt door:

daar waar het conform wet- en regelgeving is voorgeschreven het principe van eenmalige uitvraag en meervoudig gebruik van gegevens in praktijk te brengen;
het delen van gegevens tussen basis-, kern- en overige registraties te organiseren;
bedrijfsprocessen van gegevensbronnen los te koppelen via gegevensservices waardoor een hoge mate van flexibiliteit in het inrichten van bedrijfsprocessen en informatiesystemen mogelijk wordt;
kwaliteit van de gegevens te verhogen;
terugmeldingen op alle registraties faciliteren, zowel basisregistraties als overige registraties;
het verhogen van het inzicht in, en controle op, de levering en het gebruik van gegevens;
het naleven van vigerende wetgeving op het gebied van beveiliging (baseline toets) en bescherming van de privacy;
bewustzijn creëren.

Basisprincipes[bewerken]

De volgende basisprincipes liggen ten grondslag aan de invulling van gegevensmanagement:

BP01: Ons waterschap biedt de klant een goede informatiepositie
BP05: Ons waterschap gebruikt generieke processen en functies
BP06: Ons waterschap werkt samen
BP09: Ons waterschap gaat doelmatig om met haar publieke middelen

Afgeleide principes[bewerken]

De onderstaande afgeleide principes zijn benoemd voor gegevensmanagement:

AP01. Gezamenlijk informatiestelsel
AP04. Doelmatige gegevensvastlegging en -verwerking
AP10. Alle informatie is openbaar tenzij anders is bepaald

Processen[bewerken]

Hieronder staat het Bedrijfsfunctie-interactiemodel en een aantal voorbeelden van processen rond het beheren en distribueren van brondata.

Bedrijfsfunctie-interactiemodel Gegevensmanagement[bewerken]

Onderstaande model toont de belangrijkste werkprocessen binnen de bedrijfsfuncties van gegevensmanagement en hun interacties.

Verwerken mutatie Basisregistratie Grootschalige Topografie[bewerken]

Waterschappen zijn bronhouder van de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT). Dit betekent dat zij verantwoordelijk zijn voor een deel van gegevens die in deze wettelijke registratie worden vastgelegd. Hieronder is beschreven hoe het beheerproces eruit kan zien voor een waterschap.

Aanleiding
Er zijn meerdere mogelijk aanleidingen om dit proces uit te voeren:

Een bouwproject binnen het waterschap kan afgerond zijn, waarbij er aanpassingen geweest zijn in de buitenruimte, die verwerkt moeten worden in de BGT.
Iemand kan een verbetervoorstel hebben voor de basisregistratie en deze gemeld hebben via de terugmeldvoorziening van de BGT.
Buiten de organisatie is een vergund werk uitgevoerd en opgeleverd, waarbij er aanpassingen aan de buitenruimte hebben plaatsgevonden.

Toelichting
Om de BGT aan te passen, wordt topografie ingewonnen door bijv. remote sensing of een landmeter.

valideren topografie: De kwaliteit van de ingewonnen topografie wordt gecontroleerd op o.a. consistentie, conformiteit aan de standaarden en volledigheid.
bewerken en opslaan aanpassing Basisregistratie Grootschalige Topografie :De gevalideerde gegevens worden verwerkt in de bronregistratie bij het waterschap.
distribueren aanpassing Basisregistratie Grootschalige Topografie: De aanpassingen in de BGT worden verstuurd naar afnemende systemen binnen de organisatie (horizontaal berichtenverkeer) en de centrale voorziening bij het Kadaster (verticaal berichtenverkeer).

Verwerken mutatie kernregistratie (bijv. DAMO)[bewerken]

Een deel van de gegevens binnen een organisatie worden hergebruikt binnen verschillende processen en bedrijfsfuncties. Deze worden ook wel "kernregistraties" genoemd. Hieronder is beschreven hoe het beheerproces van zo'n kernregistratie eruit kan zien voor een waterschap.

Aanleiding
Er zijn meerdere mogelijk aanleidingen om dit proces uit te voeren:

Een bouwproject binnen het waterschap kan afgerond zijn, waarbij er aanpassingen geweest zijn in de buitenruimte, die verwerkte moeten worden op kaart.
Via de Centrale DistributieLaag (CDL) zijn fouten of kwaliteitsafwijkingen geconstateerd in de geleverde data.
Buiten de organisatie is een vergund werk uitgevoerd en opgeleverd, waarbij er aanpassingen aan de buitenruimte hebben plaatsgevonden.

Toelichting

inwinnen topografie: Om de BGT aan te passen, wordt topografie ingewonnen door bijv. remote sensing of een landmeter.
valideren topografie:De kwaliteit van de ingewonnen topografie wordt gecontroleerd op o.a. consistentie, conformiteit aan de standaarden en volledigheid.
inwinnen attributen: Om kenmerken van gegevensobjecten vast te leggen wordt informatie ingewonnen via bijv. benutting van expertkennis of technische documentatie
valideren attributen: De kwaliteit van de ingewonnen attributen worden gecontroleerd op o.a. consistentie, conformiteit aan de standaarden en volledigheid.
bewerken en opslaan aanpassing kernregistratie: De gevalideerde gegevens worden verwerkt in de bronregistratie bij het waterschap.

Integreren en distribueren kernregistratie[bewerken]

Hieronder is beschreven hoe deze gegevens geïntegreerd en gedistribueerd worden, voor (her)gebruik binnen en buiten de organisatie.

Aanleiding
Het proces wordt gestart als er gegevens in een kernregistratie zijn aangepast.

Toelichting

extraheren/ingesteren data: Gegevens uit de kernregistratie(s) worden opgehaald uit de bron.
transformeren data: Gegevens worden waar nodig getransformeerd om ze bijvoorbeeld te koppelen, verrijken, ontdubbelen, etc.. Mogelijk worden de resultaten tussentijds opgeslagen.
intern distribueren data: Gegevens worden intern gedeeld voor (her)gebruik in afnemende toepassingen.
extern distribueren data: Data worden extern gedistribueerd naar en via de CDL. Hiervoor vinden geen tussentijdse transformaties plaats.

Verwerking mutaties kernregistraties en basisregistraties[bewerken]

Zoals in de voorbeelden hierboven te zien is, zijn er een aantal raakvlakken tussen het beheren van de BGT en de eigen kernregistratie:

Beide bedrijfsprocessen kunnen dezelfde aanleiding hebben, om uitgevoerd te worden ("Asset opgeleverd" en "(Vergund) werk uitgevoerd");
Beide bedrijfsprocessen delen een aantal werkprocessen ("inwinnen topografie" en "valideren topografie").

Daarom is het zeer raadzaam om deze processen als organisatie goed op elkaar afstemmen. Dit kan bijvoorbeeld door:

Bij "inwinnen topografie" de eisen vanuit beide registraties mee te geven, zodat gegeven eenmalig ingewonnen kunnen worden, en meervoudig gebruikt voor bijwerking van beide registraties.
De bedrijfsprocessen te integreren tot één bedrijfsproces. Hierbij kan ook Geo-BOR berichtenverkeer geïmplementeerd worden, om de afstemming ook informatietechnisch te ondersteunen.