WILMA-dag d.d. 6 oktober 2022

13 oktober 2022

Op donderdag 6 oktober jl. was het zover. Na een lange periode van Corona, thuiswerken en digitaal samenkomen, konden we elkaar nu weer eens echt ontmoeten en wel in de Mauritskazerne in Ede.

Het was een goed gevuld programma met sprekers en workshops. Daarnaast was er gelegenheid om elkaar te ontmoeten en het gesprek aan te gaan.

Opening en welkom

Na een inloop met lunch werd de opening gedaan door dagvoorzitter Max Brouwer, gevolgd door een woord van welkom door Anne Dekker, projectleider WILMA.

Eric Brouwer (ICTU)

Sprekers Eric Brouwer (ICTU) en Anneke Spijker (hWh)

Twee sprekers gaven ons stof tot nadenken en input voor de workshopsrondes die volgden.

Presentatie Eric Brouwer (ICTU): Watermanagement, een publieke dienst

Eric Brouwer sprak over de architectuur van watermanagement. Vraagstukken rafelen we uiteen in begrijpbare onderdelen via vijf verschillende invalshoeken: maatschappelijke effecten (inclusief onze wettelijke en beleidsmatige afspraken), organisatorische aspecten, de relevante gegevens, de systemen om deze te verwerken en het netwerk waarmee ze worden uitgewisseld. Van belang hierbij is meer en beter georganiseerde samenwerking. Hierbij moeten we ook kijken naar het grotere plaatje: de digitale overheid, waarvan watermanagement een onderdeel is.

De rol van de overheid is dienstverlenend en onder te verdelen in verschillende domeinen. Al deze verschillende domeinen hebben een eigen architectuur, die worden ondersteund door de NORA. De NORA heeft een basisconcept van dienstverlening uitgewerkt met acht capabilities die zijn ingedeeld naar vijf processen om dienstverlening te managen en te sturen. Deze vijf processen zijn: afspreken, uitvoeren, herstellen, wijzigen en verbeteren.

Om met architectuur aan te sluiten op de aanpak van de digitalisering in Nederland door staatssecretaris Van Huffelen, zijn de architecturen binnen de NORA-familie op een zelfde wijze geordend in een boom.

Water is een apart domein in onze samenleving, maar verbonden met de andere domeinen. Daarom deze oproep aan de waterschappen: laat water stromen! Heel veel domeinen hebben de kennis nodig vanuit water. Ga met hun in gesprek!

Presentatie Watermanagement, een publieke dienst

Presentatie Anneke Spijker (het Waterschapshuis): WILMA en het Waterschap van de Toekomst

Anneke Spijker (hWh)

Anneke werkt bij het Waterschapshuis als programmamanager watersysteem en waterketen. Toen zij startte, vond zij het lastig te bepalen wat een goede aanpak was. Bij oriëntering op het programma en de programmakaarten constateerde zij dat de daarin vastgelegde onderwerpen (visie, missie, strategie, oplossingen) niet concreet genoeg waren vastgelegd om een programma met een looptijd van vier jaar te sturen. Hier heeft ze dus eerst structuur in aangebracht door middel van architectuur. Die heeft ze vastgelegd in het Waterschap van de Toekomst aan de hand van vier thema’s, rekening houdend met de volgende invloeden:

• Andere externe omstandigheden
• Andere maatschappelijke verwachtingen
• Andere interne werkomstandigheden
• Andere rol en samenwerking

Uit het Waterschap van de Toekomst kun je de belangrijkste thema’s voor samenwerking ontlenen:

• Datastandaarden, data uitwisseling, interactie
• Continu inzicht, dataverzameling
• Simulatie, modellen, Digital Twin
• Kennis en competenties

De waterschappen willen samenwerken op het gebied van informatie en ICT en dan is het wel handig als je dat met behulp van de WILMA doet.

Presentatie WILMA en het Waterschap van de Toekomst

Na een korte uitleg over de vijf workshops of mini-communities gingen we aan de slag met de WILMA in relatie tot het Waterschap van de Toekomst. Na afloop kwamen we weer bij elkaar voor terugkoppeling.

1. Decentraal werken & participatie faciliteren o.l.v. Floris Zwart

Eén van de eerste dingen die werden besproken, is wat participatie precies inhoudt. Hoe kun je de burger mee laten beslissen in je organisatie? Je kunt keuzes voorleggen aan de burger, maar de vraag is of je dan al niet te ver bent gegaan: je hebt dan zelf al keuzes gemaakt en laat de burger uit jouw opties kiezen. De WILMA bedrijfs(sub)functies zijn voldoende om de participatie mee te faciliteren. De inrichting van de processen zal echt fundamenteel anders moeten om niet te blijven hangen in ‘keuzes voorleggen’. Het is dan essentieel dat je met de burger in gesprek gaat over het vraagstuk en daarna over mogelijke en wenselijke oplossingen. De moderne technologie biedt veel mogelijkheden om vraagstukken en alles rond de oplossingen inzichtelijk bij de burger te brengen. Hier zijn wel voor de waterschappen veel nieuwe technieken bij.

2. Doelgericht werken & bijdragen aan maatschappelijke doelen o.l.v. Roel van den Berg

Gesproken werd over wat maatschappelijke doelen zijn en wat doelmatig is. Bijvoorbeeld het begrip “droge voeten”- willen we dat nog wel garanderen of hebben we het over “voldoende water”, waarbij we één of twee overstromingen per jaar accepteren? We moeten aan het bestuur vragen wat zij doelmatig vinden en dat vervolgens uitvoeren. In een democratie moet het een bestuurlijke keuze zijn. Als je de inhoud van de grondslagen aanpast, heeft dat consequenties voor je organisatie. Daarnaast is gekeken naar de bedrijfsfuncties en of daar nog zaken ontbreken. Hierbij kwam ook de exotenbestrijding aan de orde. Dit kun je onder andere onderbrengen bij beheer in een primaire bedrijfssubfunctie of binnen een aparte bedrijfssubfunctie of werkproces.

3. Data openbaar stellen aan burgers & bedrijfsleven o.l.v. Jan de Bloois

In deze mini-community is gekeken naar punten die van belang zijn voor openbaarmaking: datakwaliteit, datamanagement, portaalfuncties en toekomstbestendige formats. Verder is gesproken over hoe om te gaan met publicaties die je nu doet, vervolgens wijzigt de data en dan is een update nodig. Ook kwam classificatie aan de orde: over risicovolle infrastructurele zaken wil je niet publiceren. En dan is metadata ook van belang. Naar de terugkoppelfunctie moet ook worden gekeken en de PDCA (plan, do, check, act) van kwaliteitsmanagement is van belang. Tot slot is nog gekeken naar toekomstbestendigheid: er komen veel wetten op ons af. Hoe kun je het voor de toekomst zo inrichten dat bij wetswijzigingen je je processen niet hoeft te veranderen?

4. Datagedreven besluitvorming o.l.v. Guido van der Kolk

Hier werd eerst geworsteld met de onduidelijkheid van het doel, hoe zet je daar structuur in en wat is het doel van de discussie? Hebben we het over het veranderproces of de IST-situatie? Hierbij hebben we bedrijfsobjecten gebruikt en informatiemodellen. Verder is gesproken over hoe je het naar de doelgroep kunt vertalen. Het is goed om met collega’s te sparren zoals op dit soort dagen. Naar collega’s moet je simpele platen gebruiken. Er is gesproken over wat de onderwerpen zijn die we onder de aandacht moeten brengen en wat er nog mist op de WILMA, over het proces van kennisdelen en de kwaliteitscontrole hierop.

5. Geautomatiseerde en datagedreven primaire processen o.l.v. Roel van Geene

Hier werd gefocust op de applicatielaag: wat is er nodig voor het doel uit het Waterschap van de Toekomst? Een voorwaarde is in ieder geval dat je de goede data moet hebben, meer en beter dan we nu hebben. Een volgende stap is om hier modellen op te maken op basis waarvan de primaire processen geautomatiseerd kunnen worden. Tot slot zou je Artificial Intelligence (AI) kunnen gebruiken om geautomatiseerde aansturing van de processen verder te verbeteren. De applicatielaag binnen de WILMA is momenteel beperkt tot een overzicht van referentiecomponenten en een verwijzing naar de WILMA Softwarecatalogus. In de mini-workshop is veel input opgehaald (met name applicatiefuncties) die gebruikt kan worden om de applicatielaag op de WILMA te vullen.

Conclusie

Anneke concludeert dat de WILMA invloed kan hebben op het Waterschap van de Toekomst, maar dat betekent dat we nog meer moeten samenwerken en elkaar op moeten zoeken. We moeten meer best practices met elkaar delen. Geef ook aan wat je belangrijk vindt en deel dat met het Waterschapshuis.

De waterschappen moeten zelf aan de slag met digitale transformatie, het Waterschapshuis kan alleen ondersteunen. Haar advies is om elkaar op te zoeken en met je leidinggevenden en bestuurders te praten.

Afsluiting

Anne Dekker merkt afsluitend op dat we vooral met elkaar moeten blijven praten en roept op om door te geven waar de waterschappen tegenaan lopen, dat kan het Waterschapshuis dan oppakken. Tot slot bedankt zij Eric Brouwer en Anneke Spijker voor hun bijdragen aan de WILMA-dag en iedereen verder voor hun aanwezigheid. Tijd om na te praten met een hapje en drankje.

Zie ook: Alle nieuwsberichten

Een tijdelijk geheel van samenhangende projecten en activiteiten gericht op het bereiken van één of meer strategische doelstellingen.

Waterschaps Informatie en Logische Model Architectuur (WILMA). De waterschappen willen beter en efficiënter samenwerken met elkaar en in de keten. Concrete kaders helpen bij het sturen van gemeenschappelijke ontwikkelingen zoals bijvoorbeeld de Omgevingswet. Architectuur is een strategisch hulpmiddel bij het opzetten en (continu) doorontwikkelen van de informatiehuishouding van een organisatie.

Principes en modellen voor de inrichting van organisatie, processen, informatievoorziening en technologie.

Principes en modellen voor de inrichting van organisatie, processen, informatievoorziening en technologie.

Een groepering van bedrijfsobjecten die te maken hebben met overeenkomsten die je mondeling of schriftelijk vastlegd.

Ondersteunen van ketenpartners bij de uitvoering van hun taken volgens afspraken.

De Nederlandse Overheid Referentie Architectuur (NORA) bevat principes, beschrijvingen, modellen en standaarden voor het ontwerp en de inrichting van de overheid.

Samenhangend geheel van een of meer oppervlaktewaterlichamen en grondwaterlichamen, met bijbehorende bergingsgebieden, waterkeringen en ondersteunende kunstwerken.

Het beschikbaar hebben van alle informatie (beleid, lopende projecten, vergunningen, …) die helpt bij het vormen van een plan.

Ideaalbeeld van wat een organisatie, zou willen worden zoals verwoord door de directie.

Het doel van bestaan van een organisatie , zoals verwoord door de directie.

Strategisch plan dat is ontworpen om vastgestelde doelstellingen te realiseren.

Plan waarmee doelstellingen kunnen worden gerealiseerd.

Samenwerken kan worden gedefinieerd als het gezamenlijk inzetten om een bepaald doel te bereiken. Samenwerking vindt plaats tussen minimaal twee personen, dus ook in een groep of tussen meerdere groepen.

Een persoon of een organisatie waarmee een waterschap samenwerkt

Het overleggen met de gemeente over initiatieven van de gemeente (beleid óf vergunningplichtig initiatief van de gemeente) teneinde de eigen visie vroegtijdig te kenbaar te maken en die mee te laten nemen in de (voor)ontwerpfase van een beleidsdocument of initiatief.

Lid van de bevolking.

Een organisatie is een collectief van professionals dat samenwerkt aan hetzelfde doel.

Gericht op een of meer doelen; afgestemd op een van tevoren bepaald doel of vastgestelde doelen; zodanig dat er rekening wordt gehouden met een bepaald doel of bepaalde doelen.

Het realiseren van bepaalde prestaties met een zo beperkt mogelijke inzet van middelen.

Bewerkstelligen dat vastgesteld beleid in de fysieke leefomgeving nageleefd wordt.

Weergave van een feit, begrip of aanwijzing, geschikt voor overdracht, interpretatie of verwerking door een persoon of apparaat.

Kwaliteitscirkel (afkomstig van de Amerikaanse statisticus William Deming), waarmee activiteiten worden beschreven die gericht zijn op verbeteringen in organisaties.

Beschrijving van uit te voeren activiteiten die volgens een vastgestelde activiteitenstructuur (volgtijdig, parallel) worden uitgevoerd en die moeten leiden tot vooraf gedefinieerde resultaten (doelen).

Het streven naar een zo hoog mogelijke kwaliteit van een product, productieproces, dienst of organisatie.

Het gebruik van feiten, statistieken en data als leidraad voor strategische zakelijke besluiten die overeenstemmen met je doelstellingen en initiatieven.

(1) Een bepaalde toestand die men in de toekomst wil bereiken. (2) Een te bereiken effect (een verandering, verbetering, vernieuwing) waarop men zich in het kader van een project richt.

De huidige situatie waarin de organisatie zich bevindt.

Een verzameling activiteiten die in samenhang plaatsvinden, gericht op een beoogd resultaat en met een zekere mate van herhaalbaarheid.

digitale transformatie is het proces van organisaties om de kansen en mogelijkheden die de toenemende digitalisering biedt te benutten en om te zetten naar een innovatief businessmodel.